Congratulations!
Today is your day.
You’re off to Great Places!
You’re off and away!

Xin chúc mừng!
Hôm nay là ngày của cậu.
Cậu lên đường tới Những Chốn Lẫy Lừng!
Cậu lên đường đi xa!

You have brains in your head.
You have feet in your shoes.
You can steer yourself
any direction you choose.
You’re on your own. And you know what you know.
And YOU are the guy who’ll decide where to go.

Cậu có não trong đầu.
Cậu có chân trong giày.
Cậu có thể lái mình
theo mọi hướng cậu vạch trong tay.
Cậu một mình một ngựa. Và cậu biết chuyện gì cậu biết.
CẬU cũng chính là anh chàng tự quyết chốn lang thang.

You’ll look up and down streets. Look ’em over with care.
About some you will say, “I don’t choose to go there.”
With your head full of brains and your shoes full of feet,
you’re too smart to go down any not-so-good street.

Cậu ngước lên nhìn xuống các nẻo đường. Cậu nhìn quanh cẩn thận.
Hướng này, cậu sẽ nói với mình. “Ta không chọn.”
Đầu cậu đẩy não, giày cậu đây chân,
cậu thừa thông minh, những phố chẳng-mấy-hay-ho, câu khỏi phí công.

And you may not find any
you’ll want to go down.
In that case, of course,
you’ll head straight out of town.

Và nếu cậu chẳng thấy bất cứ hướng nào
đáng để cậu xuống xem sao.
Trong trường hợp đó, hẳn nhiên,
cậu hãy cứ thẳng đường ra khỏi phố.

It’s opener there
in the wide open air.

Ngoài kia rộng rãi hơn
bầu trời mở thênh thang.

Out there things can happen
and frequently do
to people as brainy
and footsy as you.

Ngoài kia có những chuyện không ngờ
và vẫn thường xảy ra
với những người hoạt não
và hoạt chân như cậu.

And then things start to happen,
don’t worry. Don’t stew.
Just go right along.
You’ll start happening too.

Và khi chuyện bắt đầu,
thì đừng lo. Đừng hoảng!
Cứ tiếp tục mà đi.
Cậu cũng sẽ có khởi đầu mới mẻ.

OH!
THE PLACES YOU’LL GO!

ÔI
CHÂN TA RONG RUỔI PHƯƠNG TRỜI!

You’ll be on your way up!
You’ll be seeing great sights!
You’ll join the high fliers
who soar to high heights.

Cậu sẽ bay lên cao tít!
Ngắm bao cảnh lung linh, tuyệt sắc!
Cùng phi đội vun vút lao qua
Lượn lướt bay trên những ngọn đồi xa.

You won’t lag behind, because you’ll have the speed.
You’ll pass the whole gang and you’ll soon take the lead.
Wherever you fly, you’ll be best of the best.
Wherever you go, you will top all the rest.

Cậu sẽ không rớt lại sau, bởi cậu tăng tốc.
Cậu sẽ vượt trước cả băng và sẽ sớm dẫn đầu như cơn lốc.
Bất cứ nơi nào cậu bay, cậu là nhất trên cả nhất
Bất cứ nơi nào cậu đi, cậu là đỉnh của đỉnh cao chất ngất.

Except when you don’t.
Because, sometimes, you won’t.

Trừ phi cậu bất thành.
Ừ thì, đôi khi, cậu cũng tanh bành.

I’m sorry to say so
but, sadly, it’s true
that Bang-ups
and Hang-ups
can happen to you.

Thật tiếc phải nói thế này
nhưng, buồn thay, sự thật
chuyện Bốp-choang
và Mắc-ngang
có thể xảy ra, thế là vỡ mật.

You can get all hung up
in a prickle-ly perch.
And your gang will fly on.
You’ll be left in a Lurch.

Cậu dễ chừng treo óc
trên một cành trơ gai góc.
Và đồng bọn bay đi mải miết.
Cậu một mình giữa Lơ Lửng Cô Đơn.

You’ll come down from the Lurch
with an unpleasant bump.
And the chances are, then,
that you’ll be in a Slump.

Từ Lơ Lửng Cô Đơn, cậu sẽ lần bước xuống
với những cục u phồng bọc bọng.
Và rồi, chuyện có thể tệ đến chừng này,
cậu sẽ lâm vào Vũng Lấy Tuyệt Vọng.

And when you’re in a Slump,
you’re not in for much fun.
Un-slumping yourself
is not easily done.

Và khi chìm dưới Vũng Lấy Tuyệt Vọng,
chẳng phải là chuyện vui.
Gắng sức để Rút-Chân-Khỏi-Vũng,
nào phải dễ dàng đâu.

You will come to a place where the streets are not marked.
Some windows are lighted. But mostly they’re darked.
A place you could sprain both your elbow and chin!
Do you dare to stay out? Do you dare to go in?
How much can you lose? How much can you win?

Rồi cậu sẽ tới một nơi có những con đường không chỉ lối.
Vài cửa sổ sáng đèn. Nhưng cơ bản là tăm tối.
Một nơi cậu dễ vẹo hàm và trẹo cả xương!
Dám ở ngoài không? Dám vào tận bên trong?
Cậu mất mát cỡ nào? Được mấy nả chiến công?

And IF you go in, should you turn left or right…
or right-and-three-quarters? Or, maybe, not quite?
Or go around back and sneak in from behind?
Simple it’s not, I’m afraid you will find,
for a mind-maker-upper to make up his mind.

Và NẾU vào tận trong, nên rẽ trái hay rẽ phải…
hay rẽ phải-ở-góc-ba-phân-tư? Hay, có thể, chưa hẳn thế?
Hay đi loanh quanh rồi luồn lách phía sau?
Không đơn giản thế đâu, ta e là cậu sẽ phải đau đầu,
tìm cho ra một máy-chỉnh-não-đời-cao để chỉnh trang lại não.

You can get so confused
that you’ll start in to race
down long wiggled roads at a break-necking pace
and grind on for miles cross weirdish wild space,
headed, I fear, toward a most useless place.
The Waiting Place…

Cậu ắt sẽ tơ vò ruột rối
sẽ lao mình vào một đường đua
vắt giò lên cổ theo những chặng dài khúc khuỷu
băng dặm dặm ngang qua những chốn hoang sơ,
cắm đầu chạy, và ta e sẽ tới nơi vô ích nhất trên đời.
Chốn Đợi…

…for people just waiting.
Waiting for a train to go
or a bus to come, or a plane to go
or the mail to come, or the rain to go
or the phone to ring, or the snow to snow
or the waiting around for a Yes or No
or waiting for their hair to grow.
Everyone is just waiting.

…cho những người chỉ đợi.
Đợi tàu đến sân ga
đợi xe buýt tới, đợi máy bay bay
đợi thư đang đến, đợi cơn mưa qua
đợi điện thoại đổ chuông, đợi trời đổ tuyết
đợi loanh quanh trả lời Có hay Không
đợi tóc mọc xuống lưng.
Mọi người chỉ đợi.

Waiting for the fish to bite
or waiting for the wind to fly a kite
or waiting around for Friday night
or waiting, perhaps, for their Uncle Jake
or a pot to boil, or a Better Break
or a string of pearls, or a pair of pants
or a wig with curls, or Another Chance.
Everyone is just waiting.

Đợi cá cắn câu
đợi gió thổi diều bay
đợi loanh quanh hết đêm thứ sáu
đợi, có thể, chú Jake ngang đây
đợi cái nồi sôi, đợi Rỗi Rãi Rỗi Hơi
đợi chiếc quần bò phai, đợi chuỗi ngọc trai
đợi tóc giả lượn xoăn, đợi Cơ Hội Hai.
Mọi người chỉ đợi.

NO!
That’s not for you!

KHÔNG!
Chốn đó không dành cho cậu!

Somehow you’ll escape
all that waiting and staying
You’ll find the bright places
where Boom Bands are playing.

Rồi cậu sẽ thoát
khỏi tất cả đám mỏi mòn chờ đợi.
Cậu sẽ thấy chốn tươi vui
nơi ban Bum đang chơi.

With banner flip-flapping,
once more you’ll ride high!
Ready for anything under the sky.
Ready because you’re that kind of a guy!

Cờ quạt bay phần phật,
một thủ lĩnh trên cao!
Sẵn sàng cho mọi thứ dưới trời sao,
Sẵn sàng bởi cậu chính đãng anh hào!

Oh, the places you’ll go! There is fun to be done!
There are points to be scored. There are games to be won.
And the magical things you can do with that ball
will make you the winning-est winner of all.
Fame! You’ll be as famous as famous can be,
with the whole wide world watching you win on TV.

Ôi chân ta rong ruổi phương trời! Có bao thứ vui để chơi!
Có điểm để chiếm ghi. Có trò để thắng to.
Có những điều kỳ diệu cậu làm được cùng quả bóng
và để cậu trở thành người chiến thắng hơn tất cả những
người chiến thắng.
Lừng lẫy! Cậu sẽ nổi danh lừng lẫy trên chóp đỉnh lẫy lừng,
trên ti vi cả thế giới thấy cậu thắng thế tưng bừng.

Except when they don’t
Because, sometimes they won’t.

Trừ phi chuyện bất thành.
Ừ thì, đôi khi, mọi sự tanh bành.

I’m afraid that some times
you’ll play lonely games too.
Games you can’t win
’cause you’ll play against you.

Ta e rằng đôi lúc
cậu sẽ phải chơi một mình.
Những trò cậu không thể thắng
vì phải chống lại chính mình.

All Alone!
Whether you like it or not,
Alone will be something
you’ll be quite a lot.

Ôi Cô Đơn!
Dù cậu ưa nó hay không,
Cô đơn là cái thứ
cậu sẽ nhận được mênh mông.

And when you’re alone, there’s a very good chance
you’ll meet things that scare you right out of your pants.
There are some, down the road between hither and yon,
that can scare you so much you won’t want to go on.

Và khi cậu cô đơn, cũng sẽ là dịp tốt
cậu sẽ gặp những điều đáng sợ đến thót bụng lỏng quần.
Có vài thứ, dưới con đường giữa chỗ này và cậu đó,
dễ làm cậu sợ đến mức không muốn nhấc chân.

But on you will go
though the weather be foul.
On you will go
though your enemies prowl.
On you will go
though the Hakken-Kraks howl.
Onward up many
a frightening creek,
though your arms may get sore
and your sneakers may leak.

Nhưng cậu sẽ lên đường
mặc thời tiết nhớp nháp ẩm ương.
Cậu sẽ vẫn lên đường
mặc kẻ thù rình rập bốn phương.
Cậu sẽ vẫn lên đường
mặc bầy Quái Cá dưới đầm gầm gào muôn hướng.
Biết bao lần,
băng qua con lạch rùng rợn,
mặc cho cánh tay cậu đau nhức tận xương
và đôi giày thể thao lép nhép nước rò lợn cợn.

On and on you will hike,
And I know you’ll hike far
and face up to your problems
whatever they are.

Lên đường thôi, cậu sẽ trèo non.
Và cậu biết mình sẽ trèo nữa, xa hơn
và đối mặt hết chuyện này chuyện nọ
bất kể chuyện gì dẫu to tát, dẫu tí hon.

You’ll get mixed up, of course,
as you already know.
You’ll get mixed up
with many strange birds as you go.
So be sure when you step.
Step with care and great tact
and remember that Life’s
a Great Balancing Act.
Just never forget to be dexterous and deft.
And never mix up your right foot with your left.

Lẽ dĩ nhiên, cậu sẽ mắt hoa mày chóng,
cậu cũng biết thừa rồi.
Cậu sẽ mắt hoa mày chóng
với đàn đàn quái điểu vờn quanh.
Hãy nhớ rằng sai một li đi một dặm.
Hãy bước cẩn trọng, khéo léo siêu phàm
và nhớ rằng Cuộc Đời là vậy
Một Màn Đi Thăng Bằng Trên Dây Vĩ Đại.
Nhưng đừng bao giờ quên điêu luyện giỏi giang.
Và đừng bao giờ chân chiêu giẫm chân đăm.

And will you succeed?
Yes! You will, indeed!
(98 and ¾ percent guaranteed.)

Và cậu sẽ thành công?
Hẳn rồi! Chứ lại không!
(98 & ¾ phần trăm đảm bảo.)

KID, YOU’LL MOVE MOUNTAINS!

NHÓC, CẬU SẼ LẤP BIỂN DỜI NON!

So…
be your name Buxbaum or Bixby or Bray
or Mordecai Ali Van Allen O’Shea,
You’re off the Great Places!
Today is your day!
Your mountain is waiting.
So… get on your way!

Bởi thế
Dẫu mang danh Bux-ba-um hay Bix-bai hay Bờ-ray dân dã
Hay Mô-đê-can Ali Van An-lan Au Say danh giá
Hãy lên đường tới Những Chốn Lẫy Lừng!
Hôm nay là ngày của cậu!
Những núi thẳm rừng xa đang đợi
Nào… cất bước, sẵn sàng thôi!