The Art
of Poetry
Translation

Leisure

William Henry Davies (1871–1940)

What is this life if, full of care,
We have no time to stand and stare.

No time to stand beneath the boughs
And stare as long as sheep or cows.

No time to see, when woods we pass,
Where squirrels hide their nuts in grass.

No time to see, in broad daylight,
Streams full of stars, like skies at night.

No time to turn at Beauty’s glance,
And watch her feet, how they can dance.

No time to wait till her mouth can
Enrich that smile her eyes began.

A poor life this if, full of care,
We have no time to stand and stare.

Thú nhàng

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Đời người nghĩa lý gì đâu
Khi lòng dâng mối cảm sầu chứa chan
Mà ta lại vội lại vàng
Chân không dừng lại bên đàng ngắm trông
Cừu bò xa tắp trên đồng
Tàn cây ta đứng ung dung lòng người
Khi qua rừng lúc dạo chơi
Chẳng nhìn, chẳng ngắm cảnh đời thênh thang
Kìa bao chú sóc rộn ràng
Dấu muôn hạt dẻ dưới làn cỏ xanh.
Giữa ban ngày dưới mây thanh
Chẳng nhìn suối vắng long lanh sao ngàn
Tựa màn đêm đẹp vô vàn
Một vòm tinh tú mênh mang giăng trời.
Không thời gian thật thảnh thơi
Ngắm nhìn khóe mắt tuyệt vời giai nhân
Gót sen xinh xắn bội phần
Du dương khiêu vũ bước gần bước xa,
Không chờ nàng hé miệng hoa
Điểm thêm đôi mắt kiêu xa nụ cười.
Chao ơi tẻ ngắt cuộc đời
Khi lòng hứng khởi đầy vơi ý tình
Mà ta chao đảo thân mình
Không dừng chân ngắm tươi xanh đất trời.

When you are old

William Butler Yeats (1865–1939)

When you are old and grey and full of sleep,
And nodding by the fire, take down this book,
And slowly read, and dream of the soft look
Your eyes had once, and of their shadows deep;

How many loved your moments of glad grace,
And loved your beauty with love false or true,
But one man loved the pilgrim soul in you,
And loved the sorrows of your changing face;

And bending down beside the glowing bars,
Murmur, a little sadly, how Love fled
And paced upon the mountains overhead
And hid his face amid a crowd of stars.

Khi nàng bóng xế

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Khi nàng tuổi xế chiều, tóc bạc
Bên lửa ngồi vóc hạc mơ màng,
Sách này lần giở từng trang
Gật gù nhẩm đọc những hàng ngày nao,
Mơ về cặp mắt nào đăm đắm
Từng soi vào thăm thẳm tâm can;
Bao người yêu sắc đẹp nàng
Vui tươi dáng dấp, kiêu sang nụ cười,
Kẻ giả dối, kẻ thời chân thật,
Nhưng một người chất ngất yêu thương
Yêu nàng hồn đạo hành hương,
Khuôn trăng dù đổi, dù vương nét sầu;
Tựa song vắng cúi đầu buồn bã
Người nhủ lòng tình đã bay xa
Dạo theo đồi núi bao la
Thẫn thờ dấu mặt ngân hà đầy sao.

All day I hear the noise of waters

James Joyce (1882–1941)

All day I hear the noise of waters
Making moan,
Sad as the sea-bird is when, going
Forth alone,
He hears the winds cry to the water’s
Monotone.

The grey winds, the cold winds are blowing
Where I go.
I hear the noise of many waters
Far below.
All day, all night, I hear them flowing
To and fro.

Suốt ngày tôi nghe tiếng nước ròng

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Tôi nghe vọng tiếng nước ròng
Suốt ngày than thở, bềnh bồng chảy xuôi,
Buồn như chim biển lẻ đôi
Bay đi đơn chiếc cuối trời thênh thang
Khi chim nghe gió hú vang
Gọi con sóng nước nhịp nhàng nhẹ trôi.

Gió đâu xám, lạnh ven đồi
Thổi tung theo bước chân tôi xạc xào.
Tôi nghe tiếng nước rì rào
Dưới xa thăm thẳm vọng vào vịnh bên.
Suốt ngày rồi lại thâu đêm
Tôi nghe nước chảy êm đềm tới lui.

The road not taken

Robert Frost (1874–1963)

Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;

Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim,
Because it was grassy and wanted wear;
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,

And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way,
I doubted if I should ever come back.

I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I—
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.

Con đường không theo

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Đường chia đôi ngả vào rừng
Khiến ta lữ khách ngập ngừng bước chân
Dùng đây lặng đứng tần ngần
Dõi nhìn một ngả khuất dần lùm cây;
Rồi ta theo ngả bên đây
Cũng nhiều quyến rũ, cũng đầy mộng mơ
Cỏ hoang ngập lối hoang sơ
Phất phơ như đón như chờ chân ai;
Tuy đường rừng chợt chia hai
Lối mòn qua lại lá rơi khác nào.
Bình minh hôm đó đẹp sao
Đôi đường lá phủ một mầu trinh nguyên.
Bồi hồi ta nhủ lòng riêng
Đường nào cũng dẫn tới miền xa xăm,
Đường kia dành lúc khác thăm!
Buồn thay dự tính tháng năm đổi dời.
Mai này ta kể chuyện đời
Nơi miền đất lạ thở dài luyến thương:
Rừng kia chia cách đôi đường
Ta theo một ngả ít vương dấu giầy
Đời ta từ đó đổi thay
Lá vàng theo gió cuốn bay cuối trời.

When I am dead, my dearest

Christina Rossetti (1830–1894)

When I am dead, my dearest,
Sing no sad songs for me;
Plant thou no roses at my head,
Nor shady cypress tree:
Be the green grass above me
With showers and dewdrops wet;
And if thou wilt, remember,
And if thou wilt, forget.

I shall not see the shadows,
I shall not feel the rain;
I shall not hear the nightingale
Sing on, as if in pain:
And dreaming through the twilight
That doth not rise nor set,
Haply I may remember,
And haply may forget.

Khi tôi lìa đời

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Khi tôi chết, hỡi người thương,
Xin đừng hát khúc sầu vương não nùng;
Mộ tôi hồng thắm đừng trồng,
Chẳng cần bóng bách, bóng tùng buông lơi:
Hãy giăng cỏ mượt xanh tươi
Đón mưa gieo hạt, hứng trời mù sương;
Tùy người hé nụ nhớ thương,
Hoặc theo cánh gió xuôi vườn lãng quên.

Tôi nào thấy bóng tối đen,
Nào còn cảm nhận êm đềm mưa rơi;
Nào nghe chim hót tuyệt vời
Họa mi dường đã rối bời đau thương:
Tôi mơ qua ánh vừng dương
Đâu còn mọc, lặn cuối đường chân mây
Đôi khi nỗi nhớ dâng đầy
Đôi khi quên lãng lòng đây lạnh lùng.

Remember

Christina Rossetti (1830–1894)

Remember me when I am gone away,
Gone far away into the silent land;
When you can no more hold me by the hand,
Nor I half turn to go yet turning stay.
Remember me when no more day by day
You tell me of our future that you plann’d:
Only remember me; you understand
It will be late to counsel then or pray.
Yet if you should forget me for a while
And afterwards remember, do not grieve:
For if the darkness and corruption leave
A vestige of the thoughts that once I had,
Better by far you should forget and smile
Than that you should remember and be sad.

Tưởng nhớ

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Hãy nhớ tôi khi tôi lìa dương thế,
Về chốn xa vùng quê lạ âm thầm;
Người đâu còn tay cầm tay thủ thỉ
Tôi dùng dằng chân nửa ở nửa đi.
Hãy nhớ tôi những ngày xưa diệu vợi
Người cùng tôi bàn tới chuyện tương lai:
Chỉ nhớ tôi; người ơi xin thấu hiểu
Tính trễ rồi, cầu nguyện cũng thế thôi.
Tuy nhiên nếu người quên tôi giây phút
Rồi nhớ nhau! Xin trút hết muộn sầu:
Vì bóng đêm và tan vỡ qua mau
Suy tư cũ niềm đau dù hằn lại
Nhớ làm chi thêm buồn mãi mà thôi
Hãy quên đi và nở một nụ cười!

An upbraiding

Thomas Hardy (1840–1928)

Now I am dead you sing to me
The songs we used to know,
But while I lived you had no wish
Or care for doing so.

Now I am dead you come to me
In the moonlight, comfortless;
Ah, what would I have given alive
To win such tenderness!

When you are dead, and stand to me
Not differenced, as now,
But like again, will you be cold
As when we lived, or how?

Trách nhau

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Giờ đây ta đã qua đời
Em ca khúc hát quen thời mộng mơ,
Khi ta còn sống thuở xưa
Em đâu hát tặng cho vừa lòng nhau.

Giờ ta an giấc mộ sâu
Em thăm lặng lẽ u sầu dưới trăng;
Chao ơi âu yếm chi bằng
Điều mà lúc sống ta hằng mong thay!

Khi em nằm xuống sau này
Bên ta yên nghỉ như ngày hôm nay,
Em còn lạnh nhạt không đây
Như hồi mình sống những ngày bên nhau?

If we must die

Claude McKay (1890–1948)

If we must die, let it not be like hogs
Hunted and penned in an inglorious spot,
While round us bark the mad and hungry dogs,
Making their mock at our accursèd lot.
If we must die, O let us nobly die,
So that our precious blood may not be shed
In vain; then even the monsters we defy
Shall be constrained to honor us though dead!
O kinsmen! we must meet the common foe!
Though far outnumbered let us show us brave,
And for their thousand blows deal one death-blow!
What though before us lies the open grave?
Like men we’ll face the murderous, cowardly pack,
Pressed to the wall, dying, but fighting back!

Nếu chúng ta phải chết

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Nếu phải chết, chúng ta đừng như loài heo nọ
Bị đuổi vây vào một xó ô danh,
Chó cuồng điên, đói khát sủa vây quanh,
Như nhạo báng kẻ hùng anh xấu số.
Nếu chúng ta phải chết, cố chết cho cao cả,
Để máu đào không uổng phí tuôn ra,
Và ngay như quỉ dữ kẻ thù ta
Dù ta chết vẫn phải tỏ ra lòng khâm phục!
Đồng bào hỡi! Ta chung sức đối đầu quân địch!
Tỏ can trường dù ta ít người hơn,
Chốn gươm đạo dù có bị phân thây,
Mộ huyệt đấy ta đây đâu khiếp sợ!
Ta đối mặt quân thù man rợ, hung hiểm,
Chống đến cùng, dù chết, vẫn hiên ngang!

Old age

Edmund Waller (1606–1687)

The seas are quiet when the winds give o’er;
So calm are we when passions are no more.
For then we know how vain it was to boast
Of fleeting things, so certain to be lost.
Clouds of affection from our younger eyes
Conceal that emptiness which age descries.

The soul’s dark cottage, batter’d and decay’d,
Lets in new light through chinks that Time hath made:
Stronger by weakness, wiser men become
As they draw near to their eternal home.
Leaving the old, both worlds at once they view
That stand upon the threshold of the new.

Tuổi già

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Biển yên khi gió qua rồi;
Lòng ta thanh thản khi rời đam mê.
Phù du sự vật khoe chi
Mất còn thoáng chốc, giữ gì trong tay.
Tuổi xanh tình cảm giăng mây
Về già mới thấy là đầy hư vô.

Mảnh hồn suy thoái âm u,
Mở ra chào ánh sáng lùa qua khe
Do thời gian mới rọi về:
Mạnh hơn sau những bước đi yếu mềm,
Con người khôn lớn thêm lên
Theo dòng đời cuốn gần bên mộ phần.
Lìa xa tăm tối dương trần
Bên kia đời mới vui chân bước vào.

No longer mourn for me when I am dead

William Shakespeare (1564–1616)

No longer mourn for me when I am dead
Than you shall hear the surly sullen bell
Give warning to the world that I am fled
From this vile world with vilest worms to dwell;
Nay, if you read this line, remember not
The hand that writ it; for I love you so,
That I in your sweet thoughts would be forgot,
If thinking on me then should make you woe.
O, if (I say) you look upon this verse,
When I (perhaps) compounded am with clay,
Do not so much as my poor name rehearse,
But let your love even with my life decay,
Lest the wise world should look into your moan,
And mock you with me after I am gone.

Khi ta chết nàng đừng thương đừng tiếc

Tâm Minh (chuyển ngữ)

Khi ta chết nàng đừng thương đừng tiếc
Nghe chuông buồn tiễn biệt bước ta đi
Báo tin cho đời rõ cuộc chia ly
Lìa cõi tục, ta về cùng sâu đất.
Dòng thơ này nếu sau nàng ghé mắt
Hãy quên tay từng khắc những vần thơ
Tình yêu ta rạng rỡ khắp tinh cầu
Ta đâu muốn để nàng sầu nét ngọc.
Vần thơ này nếu sau nàng có đọc
Có lẽ ta đã mục dưới đất sâu
Quên tên ta, đừng nhắc gợi buồn đau
Để tình đó chìm mau vào dĩ vãng
Người đời biết nếu nàng còn than vãn
Nhạo nàng vì chẳng quên lãng được ta.